Psychologia inwestora, czyli jak działać na rynku zgodnie ze swoją osobowością i zdobywać doświadczenie. Emocje, na nie najbardziej powinniśmy zwracać uwagę, gdy zaczynamy przygodę z inwestycjami.
Warto pamiętać, że to właśnie emocje mają wpływ na to kiedy pojawiają się trendy wzrostowe, a kiedy spadkowe. W największym stopniu to jednak zmiany w koniunkturze gospodarczej, działania banków centralnych wpływają na pojawianie się trendów. Dochodzą do nich także emocje, takie jak strach, chciwość czy euforia.
I oto dochodzimy do powodu, który sprawia, że wahania na rynku są i będą obecne.
Jak długo inwestowanie opiera się na decyzjach ludzi, tak długo emocje będą ważnym czynnikiem na rynku.
Dlatego zapanowanie nad swoimi emocjami daje ogromną przewagę.
Trading i forex, psychologia i pieniądze
Giełda i psychologia, co potrzebuje wiedzieć każdy inwestor?
W teorii racjonalności zachowań mówi się o tym, że inwestor potrafi ocenić ryzyko i nagrodę z inwestycji, na bazie tego podejmuje decyzję inwestycyjną. Co jednak w praktyce nie jest takie proste. Większość inwestorów podejmuje je jednak pod wpływem emocji. Te często są złudne i popychają nas do nieprzemyślanych decyzji.
Na proces decyzyjny wpływają również błędy poznawcze. W tym takie zwykłe zachowania, które często pojawiają się u początkujących takie jak: chęć należenia do większości, żal i ból związany ze stratą finansową albo utraconymi korzyściami.
Czasami boli bardziej to, że nie zyskaliśmy niż to, że coś straciliśmy.
Potencjalna korzyść często staje naszą wewnętrzną motywacją, której mocno się chwytamy. W końcu czym jest droga, jeżeli nie wiemy gdzie prowadzi. Nagroda z działania, bo o niej tutaj mówimy, jest tym do czego dążymy. Mocno nacechowane negatywnie jest uczucie straty tego, czego nie udało nam się zyskać. Zwłaszcza gdy tej nagrodzie nadaliśmy duże znaczenie.
Racjonalizm nie istnieje, gdy życiem i decyzjami rządzą emocje.
Przekonanie o tym, że rynki są nieprzewidywalne i ciężkie do ogarnięcia często bierze się z braku zrozumienia skąd tak wiele błędów, które popełniają inwestorzy.
Rola psychologii inwestowania
Psychologia inwestowania odgrywa kluczową rolę w odnoszeniu sukcesu w tradingu, ponieważ często to nie tylko strategie i analizy rynkowe, ale również emocjonalne i mentalne aspekty decydują o efektywności decyzji. Aby odnieść sukces, trader musi zrozumieć i zarządzać własnymi emocjami, takimi jak strach, chciwość czy nadmierna pewność siebie, które mogą prowadzić do błędnych decyzji. Kluczem jest rozwijanie dyscypliny i cierpliwości, co umożliwia przestrzeganie ustalonej strategii inwestycyjnej, nawet w obliczu rynkowych turbulencji.
Ważne jest również ciągłe kształcenie się i adaptowanie do zmieniających się warunków rynkowych. Efektywni inwestorzy często stosują podejście oparte na dowodach, unikają emocjonalnych reakcji i regularnie dokonują przeglądu swoich strategii, dostosowując je do bieżącej sytuacji rynkowej. Ostatecznie, sukces w tradingu nie zależy tylko od znajomości rynków, ale także od umiejętności zarządzania własnymi reakcjami i zachowaniami, co sprawia, że psychologia inwestowania jest równie ważna jak aspekty techniczne handlu.
5 Psychologicznych pułapek
W tradingu i inwestowaniu na giełdzie istnieje wiele psychologicznych pułapek, które mogą prowadzić do błędnych decyzji i potencjalnych porażek. Warto znać najpopularniejsze, by zadbać o swoją psychikę i zminimalizować niepewność, jaka towarzyszy każdemu, kto inwestorowi indywidualnemu.
Efekt Zakotwiczenia (Anchoring Bias): Ten błąd polega na przywiązaniu zbyt dużej wagi do początkowych informacji, takich jak pierwsza cena aktywu, którą inwestor zauważył. Na przykład, jeśli akcje firmy były kiedyś warte 100 zł, a teraz kosztują 50 zł, inwestor może poczuć, że są „tanie”, ignorując bieżące informacje rynkowe, które mogą wskazywać, że akcje są w rzeczywistości nadal przewartościowane.
Awersja do Straty (Loss Aversion): Ludzie często bardziej boją się strat niż cieszą zyskami. W tradingu oznacza to, że inwestorzy mogą trzymać się stratnych pozycji zbyt długo, mając nadzieję na odwrócenie trendu, zamiast akceptować mniejsze straty i wyjść z pozycji.
Potwierdzenie (Confirmation Bias): Ten błąd polega na szukaniu, interpretowaniu i pamiętaniu informacji w sposób, który potwierdza własne przekonania. Na przykład inwestor, który jest przekonany o wzroście rynku, może ignorować negatywne sygnały rynkowe, co prowadzi do nieracjonalnych decyzji inwestycyjnych.
Efekt Stada (Herd Behavior): Polega na naśladowaniu decyzji innych inwestorów, zamiast opierania się na własnej analizie. To często prowadzi do tworzenia bańek spekulacyjnych i panicznej sprzedaży, kiedy inwestorzy nagle zmieniają swoje opinie.
Nadmierna Pewność Siebie (Overconfidence Bias): Inwestorzy często przeceniają swoją wiedzę i umiejętności, co prowadzi do nadmiernego ryzyka i nierozważnych decyzji. Nadmierna pewność siebie może skłonić do handlu zbyt często, ignorowania ryzyka, a także do zbytniego skupienia się na krótkoterminowych wynikach zamiast na długoterminowej strategii.
Zrozumienie i świadome przeciwdziałanie tym pułapkom może znacznie poprawić wyniki handlu. Ważne jest, aby podejmować decyzje oparte na analizie, a nie na emocjach czy impulsach. W kontekście inwestowania liczy się chłodna głowa i duża świadomość, dzięki czemu nie tylko wiesz czego unikać, ale masz konkretne zasoby mentalne, by to robić.
Finanse behawioralne – co to znaczy?
Finanse behawioralne to dziedzina nauki łącząca elementy psychologii z finansami, aby wyjaśnić, dlaczego ludzie podejmują określone decyzje finansowe, często w sposób niezgodny z tradycyjnymi teoriami ekonomicznymi. Głównym założeniem finansów behawioralnych jest to, że ludzie nie zawsze zachowują się racjonalnie i że ich decyzje mogą być silnie podyktowane przez różne czynniki psychologiczne.
Heurystyki: Ludzie często korzystają z uproszczonych reguł (heurystyk) do podejmowania decyzji, co może prowadzić do błędów.
Efekt posiadania: Ludzie często bardziej cenią rzeczy, które już posiadają, niż te, któych nie mają.
Awersja do strat: Ludzie często bardziej boją się porażek niż cieszą zyskami, co może prowadzić do unikania giełdowego ryzyka i otwierania transakcji.
Anomalie rynkowe: Behawioralne wyjaśnienia dla zjawisk, takich jak bańki spekulacyjne czy krachy na rynkach finansowych, które tradycyjne teorie ekonomiczne mają trudności z wyjaśnieniem.
Zachowania grupowe: Ludzkie decyzje finansowe mogą być podyktowane przez zachowania i opinie innych ludzi.
Finanse behawioralne mają szerokie zastosowanie, od osobistych finansów po inwestycje, pomagając zrozumieć, dlaczego ludzie podejmują określone decyzje finansowe i jak te decyzje wpływają na rynki finansowe oraz konkretne instrumenty i aktywa.
Psychologia giełdy, chciwość Twoim wrogiem
A w tym wszystkim jeden fundamentalny czynnik, który zapala inne. Chciwość.
To właśnie ona sprawia, że ludzie mogą ryzykować swoje pieniądze na poczet możliwych zysków.
Hossa często przyciąga nowych inwestorów, którzy chcą podpiąć się pod panujący już trend. Niestety to również ogromne ryzyko, gdyż rzadko zwraca się uwagę na sygnały ostrzegawcze. Wchodząc na rynek w czasie zaawansowanego trendu, trzeba zmierzyć się z perspektywą, iż trend może się odwrócić. Rynkowe szczyty pojawiają się, gdy większość jest optymistycznie nastawiona do rynku. A co to znaczy? Jeśli osiągamy szczyt, to w jakimś momencie kierunek musi się odwrócić. Hossa i Bessa są konieczne do istnienia rynku.
Nastroje inwestorów zmieniają się wprost proporcjonalnie do zmian cen. Co ciekawe spadki na rynkach są dużo bardziej drastyczne niż wzrosty i dzieją się gwałtownie.
W sytuacjach stresujących, gdy jesteśmy pod presją, neocortex (to część mózgu, która odpowiada za racjonalność i analizę) zostaje „wyłączony”, a kontrolę nad naszymi decyzjami przejmuje system limbiczny (to ta część mózgu, która odnosi się do emocji). Jeżeli stres jest silny, to zaczynamy ulegać pierwotnym instynktom, z których najsilniejsze to walka lub ucieczka. Choć w gruncie rzeczy wiemy, że ludzie zachowują się różnie gdy są postawieni pod ścianą.
Ucieczka odpala się, gdy pojawia się ryzyko utraty pieniędzy. To mechanizm, który sprawia, że inwestorzy ucinają straty, gdy rynek się odwraca, często nie patrząc nawet na ich poziom.
Większość inwestorów na rynkach finansowych zarabia w czasie hossy, więc bessa wywołuje mechanizmy obronne, które sprawiają, że przy silnych spadkach znaczna część inwestorów gotowa jest wycofać się z rynku. Więc jaki jest racjonalny wybór? Każdy trader powinien patrzeć długoterminowo, i dokonywać takich decyzji, które w większym obrazku przyniosą oczekiwany efekt. Tutaj dotykamy kwestii właściwej strategii, która odpowiada Twojej osobowości, a także fundamentalnych zasad zarządzania zainwestowanym kapitałem.
Odpowiednie zarządzanie kapitałem
Podsumowanie
W momencie, gdy pojawiają się zbyt duże emocje, warto zrobić krok w tył. Nie jest to proste. Frustracja z wydarzeń, które nam nie sprzyjają potrafi przysłonić racjonalne argumenty. Co więcej dochodzi także element, gdzie inwestor szuka potwierdzenia. Ta potrzeba wynika z tego, że nikt nie lubi się mylić. To sprawia, że doszukujemy się takich informacji, które sprawiają, że utwierdzamy się w naszej decyzji, bo przecież nie mogliśmy podjąć tej złej. Choć zdarza się w rzeczywistości, że podjęliśmy złą i warto trzymać się podstawowych założeń strategii, zarządzania finansami.
Dobrym początkiem z radzeniem sobie z emocjami jest przyjrzenie się swoim oczekiwaniom. To one wpływają na nasz proces decyzyjny. Oczekiwania powinny być racjonalne i rzeczywiste, czyli takie, które faktycznie możemy osiągnąć bez podejmowania zbyt dużego ryzyka, a nie takie, przez które wpadamy we własne pułapki myślenia. To ryzyko jest zapalnikiem emocji, wpływających negatywnie na nasz proces.
Zastanawiasz się nad rozpoczęciem przygody z inwestowaniem i chcesz zadbać o swój sukces na giełdzie? Kliknij teraz tutaj i zapisz się na bezpłatne spotkanie online, gdzie dowiesz się wszystkiego.
