Pomnażanie kapitału, to perspektywa, którą coraz częściej wybierają osoby zainteresowane gospodarką i tym, co ogólnie dzieje się na świecie. Jednak oszczędzanie i pozostawienie pieniędzy na koncie, czy w skarpecie, stało się mało atrakcyjne. Przy wzrastającej inflacji, pieniądze tracą na wartości, a posiadanie jakiejś kwoty oszczędności nie zabezpiecza już nas na czarną godzinę.
Otwarcie licznych rynków i giełd na zwykłych ludzi pozwala zwrócić spojrzenie na giełdowe inwestycje. W zasadzie nie trzeba już być inwestorem z zawodu, by mieć szansę na pomnożenie oszczędności. O różnych okazjach inwestycyjnych można by napisać całą książkę, natomiast teraz przyjrzymy się się Giełdzie Papierów Wartościowych.
Aby rozpocząć inwestycję w jakimkolwiek miejscu niezbędna jest chociażby ogólna i podstawowa wiedza na temat mechanizmów tam panujących. W skrócie, trzeba znać zasady, by grać skutecznie.
Dlatego przed inwestycja koniecznie zapoznaj się z poniższymi tematami:
Czym jest pips – jednostka zmiany wartości walut na Forex
Byk i niedźwiedź na giełdzie – wpływ popytu i podaży na ceny akcji
Split i resplit– mechanizmy rynkowe
Jak działa rynek Forex – często zadawane pytania i odpowiedzi
Krótkie zerknięcie na historię Giełdy Papierów Wartościowych
W 1817 roku 2 maja powstała w Warszawie Giełda Kupiecka. Była to jedna niewielu w Europie. Początkowo handlowano na niej walutami, wekslami oraz towarami. W 1876 roku ulokowano w pierwszej własnej siedzibie Giełdy przy ul. Królewskiej. Na początku Giełda znajdowała się w Pałacu Saskim.
Budynek przy Królewskiej został zniszczony w czasie II Wojny Światowej. W czasach Polski Ludowej giełda nie funkcjonowała, z uwagi na komunistyczny ustrój i brak wolności gospodarczej. Ważnym wydarzeniem dla polskiej gospodarki, było założenie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie 12 kwietnia 1991 roku.
Oczywiście historia giełdy w Polsce jest dużo bardziej obszerna, a przedstawione wyżej wydarzenia to tylko ułamek, jednak warto wiedzieć choć tyle o GPW.
Zacznijmy od podstaw – czym jest giełda?
Giełda to instytucja finansowa, która stanowi centralne miejsce dla handlu różnymi instrumentami finansowymi, takimi jak akcje, obligacje, surowce, waluty i inne aktywa.
Głównym celem giełdy jest ułatwienie inwestorom kupna i sprzedaży tych instrumentów oraz zapewnienie przedsiębiorstwom dostępu do kapitału. Giełda działa na zasadzie rynku, gdzie ceny ustalane są na podstawie popytu i podaży. Jest to regulowane środowisko, które ma na celu zapewnienie uczciwości i przejrzystości transakcji. Inwestorzy korzystają z giełdy w celu dywersyfikacji swoich portfeli inwestycyjnych oraz realizacji swoich celów finansowych. Ruchy na giełdzie mogą być także wskaźnikiem nastrojów gospodarczych i ogólnego stanu gospodarki.
Rynki inwestycyjne na GPW
Sama Giełda Papierów Wartościowych stała się spółką publiczną w 2010 roku i jej akcje zostały także dopuszczone do obrotu. Od tego czasu GPW dynamicznie rozwijała się i dziś jest największą giełdą w Europie Środkowo-Wschodniej. GPW odgrywa kluczową rolę w polskim i międzynarodowym rynku kapitałowym.
Giełda obsługuje trzy rynki:
-
- rynek podstawowy (największe spółki) – najważniejszy rynek GPW, na którym notowane są największe i najbardziej ugruntowane spółki. Rynek ten stanowi bazę dla wielu renomowanych firm, które poszukują kapitału na rozwój i ekspansję. Spółki notowane na rynku podstawowym muszą spełniać surowe wymagania, takie jak wysokie standardy raportowania finansowego i przejrzystość działalności.
-
- rynek NewConnect (handel akcji na mniejszych spółkach) – dedykowany jest mniejszym spółkom, w tym start-upom oraz firmom o mniejszym kapitale. NewConnect zapewnia łatwiejszy dostęp do finansowania dla przedsiębiorstw w fazie rozwoju. Dla inwestorów jest to także platforma, na której mogą znaleźć perspektywiczne inwestycje, choć rynek ten charakteryzuje się wyższym poziomem ryzyka.
-
- rynek Catalyst (handel papierami dłużnymi, obligacjami, listami zastawnymi) – specjalizuje się w handlu papierami dłużnymi, obligacjami, i listami zastawnymi. Jest to platforma umożliwiająca inwestorom zarówno indywidualnym, jak i instytucjonalnym, inwestowanie w instrumenty dłużne emitowane przez różnego rodzaju podmioty, w tym także przez instytucje finansowe i jednostki samorządu terytorialnego. Ten rynek jest istotnym elementem polskiego rynku kapitałowego, wspierając finansowanie projektów i przedsięwzięć różnych podmiotów.
Handel… jak działa giełda?
Obrót instrumentami finansowymi jest niematerialny. Przy nabyciu akcji, nie otrzymujesz fizycznych papierów, a formę zapisu elektronicznego w systemie Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Kupno i sprzedaż odbywa się w formie elektronicznej, dzięki czemu nie jest wymagana Twoja obecność w gmachu Giełdy Papierów Wartościowych. Całą transakcję możesz wykonać na komputerze lub urządzeniu mobilnym.
Co warto wiedzieć? Lista wszystkich instrumentów finansowych jest publiczna, a zatem każdy może na niej sprawdzić istotne informacje, takie jak kurs akcji. Tu odsyłam do zapoznania się z postem odnośnie popytu i podaży, gdyż to właśnie te dwa mechanizmy determinują cenę kupna i sprzedaży. Sesje giełdowe odbywają się w określonych godzinach w dni robocie. Wtedy można dokonać transakcji na GPW. Spółki wchodzące na Giełdę muszą zostać zatwierdzone przez KNF, czyli Komisję Nadzoru Finansowego.
Inwestowanie na giełdzie
Istotną rolą giełdy jest możliwość pozyskania funduszy przez spółki w celu rozwoju i inwestycji. W gruncie rzeczy z perspektywy inwestora handel na giełdzie polega na kupnie akcji po możliwie najniższej cenie i odsprzedanie ich po jak najwyższej.
Oto niektóre z występujących instrumentów finansowych:
-
- akcje spółek – Akcje spółek to instrument finansowy reprezentujący udziały w kapitale spółki. Zalety akcji to potencjał na wzrost wartości kapitału, możliwość uczestnictwa w zarządzaniu spółką oraz możliwość otrzymywania dywidend. Jednakże, akcje niosą ze sobą ryzyko utraty kapitału w wyniku spadków cen oraz brak gwarancji zysku.
-
- obligacje – to instrument dłużny, który zapewnia inwestorom stałe dochody w postaci odsetek oraz zwrot kapitału po określonym okresie. Główną zaletą obligacji jest stały i przewidywalny dochód, ale istnieje ryzyko utraty wartości obligacji w wyniku wzrostu inflacji oraz możliwość utraty kapitału, jeśli emitent niewypłacalny.
-
- prawa poboru – to prawo posiadacza akcji do pierwszeństwa nabywania dodatkowych akcji emitenta. Jest to szansa na zwiększenie swojego udziału w spółce, ale może wymagać dodatkowych nakładów finansowych i nie zawsze jest wykorzystywane.
-
- prawa do akcji – to prawo do nabycia akcji emitenta w określonej cenie w przyszłości. Jest to forma opcji, która może przynieść zyski w przypadku wzrostu wartości akcji, ale może pozostać bezwartościowa, jeśli cena akcji spada.
-
- ETF – to inwestycje zbiorcze, które śledzą indeksy lub sektory rynku. Zalety ETF to łatwa dywersyfikacja portfela, płynność na rynku i zazwyczaj niższe koszty zarządzania. Jednakże, ETF podlegają zmianom cen na rynku i nie gwarantują zysków.
-
- produkty strukturyzowane – to instrumenty finansowe, które są dostosowywane do indywidualnych potrzeb inwestora. Zaletą jest możliwość dostosowania do celów inwestycyjnych, ale mogą być skomplikowane i generować dodatkowe koszty.
-
- warranty opcyjne – to instrumenty finansowe, które umożliwiają inwestorom zakup akcji po określonej cenie w przyszłości. Zaletą jest możliwość zysku na wzroście cen akcji, ale istnieje ryzyko utraty premii opcji w przypadku braku ruchu cenowego.
-
- instrumenty pochodne – to kontrakty finansowe, których wartość zależy od wartości innego aktywa bazowego, takiego jak akcje, indeksy lub surowce. Zaletą jest możliwość osiągnięcia zysków na bazie zmian cen aktywów bazowych, ale instrumenty te mogą być złożone i niosą ze sobą znaczne ryzyko.
Na GPW inwestycje może prowadzić w zasadzie każdy. Nie jest wymagana wiedza na temat działania giełdy, ani nawet czym tak naprawdę jest, jednak warto posiadać chociaż podstawową wiedzę, by zawierać odpowiednie transakcje i rozumieć, co dzieje się z naszymi pieniędzmi. Jedynym wymogiem inwestycji są właśnie pieniądze. Inwestor posługuje się swoim kapitałem. Kupno i sprzedaż akcji odbywa się za pośrednictwem domów maklerskich.
Jak rozpocząć i wypłacić inwestycje? Krok po kroku
Jak zacząć inwestować na giełdzie? Pierwszym krokiem by faktycznie rozpocząć inwestycje jest założenie rachunku w biurze maklerskich. Istnieją dwa główne sposoby, aby to zrobić. Po pierwsze, możemy zawrzeć umowę bezpośrednio w biurze obsługi klienta, co umożliwia osobiście omówić szczegóły i otrzymać wsparcie od pracowników biura. Po drugie, istnieje opcja złożenia wniosku przez internet, co może być bardziej wygodne i czasoszczędne. Wybór sposobu zależy od preferencji i dostępności.
Krok drugi, to przelanie środków na rachunek inwestycyjny. Kwota, którą chcemy przeznaczyć na inwestycje, jest kwestią indywidualną. Ważne jest jednak, aby nie inwestować więcej, niż jesteśmy gotowi stracić bez wpływu na nasze codzienne potrzeby życiowe. Na początku nie zaleca się inwestowania dużymi sumami, ponieważ rynek inwestycyjny może być nieprzewidywalny.
Trzeci etap to faktyczny zakup akcji. Składanie zleceń inwestycyjnych jest obecnie ułatwione dzięki dostępowi do aplikacji i platform inwestycyjnych przez internet. Po założeniu rachunku inwestycyjnego możemy składać zlecenia za pomocą komputera lub smartfona. Proces ten polega na złożeniu zlecenia w domu maklerskim, a następnie przekierowaniu go na giełdę. Najbardziej podstawowymi rodzajami zleceń są zlecenia kupna i sprzedaży. W zależności od naszej strategii inwestycyjnej i analizy rynku, możemy decydować o rodzaju zleceń, które chcemy składać.
Standardowa prowizja w Polsce jest na poziomie 0,3 – 0,4 % od każdej transakcji. Od wypracowanych przez nas zysków płaci się 19% podatek w rocznej skali. Wypłata środków z rachunku maklerskiego może odbywać się w każdej chwili na uprzednio zdefiniowane konto przez inwestora. Po złożeniu dyspozycji przelewu środki powinny trafić w ciągu 24 h na rachunek bankowy.
Dlaczego spółki decydują się notować swoje akcje na giełdzie? To świetny sposób na zgromadzenie dodatkowego kapitału, który można wykorzystać na rozwój firmy np. ekspansje zagraniczną.
Inwestycje, podsumowanie
Giełda Papierów Wartościowych nie jest miejscem, którego powinno się obawiać, wręcz przeciwnie, to odpowiedni rynek, na którym warto rozpocząć inwestycje. Podstawowe informacje o działaniu i mechanizmach giełdy powinny wystarczyć, by rozpocząć swoją przygodę z GPW. Nie znaczy to jednak, że na tym można poprzestać zdobywanie wiedzy. W trakcie inwestowania, konieczne jest dowiadywanie się o trendach i stanie danych spółek. Obserwacja notowań i doszukiwanie się prognoz wobec wzrostów lub spadków akcji pozwoli dokonywać mniej ryzykownych inwestycji. Na co trzeba się przygotować to straty, są one nieodłącznym elementem drogi każdego inwestora. W GPW, jak i na innych giełdach, kluczowym jest by zyski przewyższały straty.
Z czasem i zdobytym doświadczeniem inwestycje na Giełdzie Papierów Wartościowych staną się dużo prostsze i zrozumiałe. Początki bywają trudne, jednak przy odpowiednim przygotowaniu można sobie poradzić i osiągać zadowalające rezultaty.
